1986 rok. Przy Rejonowym Domu Kultury w Staszowie z inicjatywy Andrzeja Sochackiego powstaje Klub Esperanto. Czym jest esperanto, na czym będzie polegać uczestnictwo w klubie, kto do niego będzie należał, czy podobne sekcje działają w innych miastach w Polsce i na świecie? Te oraz inne pytania nurtowały mieszkańców Staszowa, zwłaszcza młode osoby.
Warto jednak nadmienić, że historia esperanto w Staszowie sięga głębiej. W 1928r. dyr. Gimnazjum Józef Żołnierek rozpoczął naukę tego języka jako nadobowiązkowego. 3 lata później zostało założone Staszowskie Towarzystwo Esperanckie.
Jak podaje Wikipedia, esperanto to najbardziej rozpowszechniony na świecie międzynarodowy język pomocniczy. Twórcy mieli na celu stworzenie neutralnego i łatwego do nauki języka, przydatnego do międzynarodowej komunikacji, nie zastępującego jednak innych języków narodowych. Esperanto jest używany przez liczną międzynarodową wspólnotę.
Staszowski klub liczył początkowo 18 osób. Wszyscy uczyli się języka korespondencyjnie, a w domu kultury spotykali się w celu prowadzenia konwersacji i wspólnego wykonywania ćwiczeń. W okresie działalności klub organizował wiele wystaw prac plastycznych, fotografii tematycznie związanych z tym językiem i ruchem. Esperanto w Staszowie to liczne wyjazdy, rajdy, spotkania, zjazdy, spotkania, wieczory poetyckie itp. Członkowie uczestniczyli m.in. w spotkaniach ogólnokrajowych, jak i międzynarodowych, np. w Zagrzebiu, Wiedniu, Kownie, Aalen i Stuttgarcie. Klub zyskiwał coraz większą ilość sympatyków. Zrodziło się wiele przyjaźni, nawiązały kontakty, zawiązano współpracę z podobnymi klubami. W najlepszym czasie klub liczył 40 osób.
Staszowska grupa należała do z najbardziej prężnych w Polsce. Dowodem na to są na przykład cykliczne Esperanckie Dni Staszowa i Artystyczne spotkanie esperanckie, w którym uczestniczyło ponad 100 osób m.in.: pisarzy, artystów, tłumaczy, światowej sławy naukowców, członków klubów z kraju. Działalność dawała uczestnikom możliwość nie tylko poznania języka, lecz również nowych ludzi, kultury i zwyczajów innych krajów, rozwijania wspólnych zainteresowań.
W wyniku wieloletniej działalności Staszów znany był wśród esperantystów na całym świecie. Jak wspomina Andrzej Sochacki – wieloletni opiekun staszowskiego klubu – gdy została wydana okolicznościowa karta pocztowa z flagą esperanto, mapą Polski i zaznaczonym na niej Staszowem, liczba chętnych, by ją otrzymać, była duża. Nadsyłano prośby m.in. z Chin, Kostaryki, Malezji, czy Hondurasu. Po raz ostatni esperantyści spotkali się w Staszowie w 2003 rok.
